ĐỘT QUỴ NÃO LÀ GÌ? DẤU HIỆU, NGUYÊN NHÂN VÀ PHÒNG NGỪA

Đột quỵ não được các chuyên gia đánh giá là một bệnh lý thần kinh này vô cùng nguy hiểm. Vì thế, không nên chủ quan trước những triệu chứng, dấu hiệu cảnh báo đột quỵ não.

1. Đột quỵ là gì?

Đột quỵ còn được gọi là tai biến mạch máu não. Đây là tình trạng não bộ bị tổn thương nghiêm trọng do quá trình cấp máu não bị gián đoạn hoặc giảm đáng kể khiến não bộ bị thiếu oxy, không đủ dinh dưỡng để nuôi các tế bào. Trong vòng vài phút nếu không được cung cấp đủ máu các tế bào não sẽ bắt đầu chết.

Do đó, người bị đột quỵ cần được cấp cứu ngay lập tức, thời gian kéo dài càng lâu, số lượng tế bào não chết càng nhiều sẽ ảnh hưởng lớn tới khả năng vận động và tư duy của cơ thể, thậm chí là tử vong. Hầu hết những người sống sót sau cơn đột quỵ đều có sức khỏe suy yếu hoặc mắc các di chứng như: tê liệt hoặc cử động yếu một phần cơ thể, mất ngôn ngữ, rối loạn cảm xúc, thị giác suy giảm...

Nguyên nhân gây đột quỵ là do sự bất ổn của tuần hoàn máu não

Có 2 loại đột quỵ là đột quỵ do thiếu máu và đột quỵ do xuất huyết

Đột quỵ do thiếu máu cục bộ: Chiếm khoảng 85% tổng số các ca bị đột quỵ hiện nay. Đây là tình trạng đột quỵ do các cục máu đông làm tắc nghẽn động mạch, cản trở quá trình máu lưu thông lên não.

Đột quỵ do xuất huyết: Đột quỵ do xuất huyết là tình trạng mạch máu đến não bị vỡ khiến máu chảy ồ ạt gây xuất huyết não. Nguyên nhân khiến mạch máu vỡ là do thành động mạch mỏng yếu hoặc xuất hiện các vết nứt, rò rỉ.

Ngoài ra, người bệnh có thể gặp phải cơn thiếu máu não thoáng qua. Đây là tình trạng đột quỵ nhỏ, dòng máu cung cấp cho não bộ bị giảm tạm thời. Người bệnh có những triệu chứng của đột quỵ nhưng chỉ diễn ra trong thời gian rất ngắn, thường kéo dài khoảng vài phút. Đây là dấu hiệu cảnh báo nguy cơ đột quỵ có thể xảy ra bất cứ lúc nào mà người bệnh cần lưu ý

Nguyên nhân gây đột quỵ là gì?

Có rất nhiều yếu tố làm tăng nguy cơ bị đột quỵ, bao gồm các yếu tố không thể thay đổi và các yếu tố bệnh lý.

Các yếu tố không thể thay đổi

Tuổi tác: Bất cứ ai cũng có nguy cơ bị đột quỵ. Tuy nhiên, người già có nguy cơ đột quỵ cao hơn người trẻ. Kể từ sau tuổi 55, cứ mỗi 10 năm, nguy cơ bị đột quỵ lại tăng lên gấp đôi.

Giới tính: Nam giới có nguy cơ bị đột quỵ cao hơn nữ giới.

Tiền sử gia đình: Người có người thân trong gia đình từng bị đột quỵ có nguy cơ bị đột quỵ cao hơn người bình thường.

Chủng tộc: Người Mỹ gốc Phi có nguy cơ mắc đột quỵ cao gần gấp đôi so với người da trắng.

Các yếu tố bệnh lý

Tiền sử đột quỵ: Người có tiền sử bị đột quỵ có nguy cơ cao bị đột quỵ lần tiếp theo, nhất là trong vòng vài tháng đầu. Nguy cơ này kéo dài khoảng 5 năm và giảm dần theo thời gian.

Đái tháo đường: Các vấn đề liên quan đến đái tháo đường có khả năng làm tăng nguy cơ đột quỵ.

Bệnh tim mạch: Người mắc các bệnh lý tim mạch có khả năng bị đột quỵ cao hơn người bình thường

Cao huyết áp: Cao huyết áp gây gia tăng sức ép lên thành động mạch, lâu dần khiến thành động mạch bị tổn thương dẫn đến xuất huyết não. Ngoài ra, cao huyết áp còn tạo điều kiện cho các cục máu đông hình thành, cản trở quá trình lưu thông máu lên não. Khám huyết áp là một trong những biện pháp để tìm ra nguyên nhân đột quỵ.

Mỡ máu: Cholesterol cao có thể tích tụ trên thành động mạch, tạo thành vật cản gây tắc nghẽn mạch máu não.

Thừa cân, béo phì: Người bị thừa cân béo phì có thể dẫn đến nhiều bệnh như cao huyết áp, mỡ máu, tim mạch. Tăng nguy cơ bị đột quỵ.

Hút thuốc: Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng, người hút thuốc có nguy cơ bị đột quỵ cao gấp 2 lần. Khói thuốc làm tổn thương thành mạch máu, gia tăng quá trình xơ cứng động mạch. Thuốc lá cũng gây hại cho phổi, khiến tim làm việc nhiều hơn, gây tăng huyết áp.

Lối sống không lành mạnh: Ăn uống không điều độ, không cần bằng đầy đủ các loại dưỡng chất; lười vận động là một trong những nguyên nhân dẫn đến đột quỵ.

Ngoài ra, đột quỵ cũng được cho là có liên quan đến việc sử dụng các chất kích thích, uống quá nhiều rượu...

Dấu hiệu đột quỵ não ở người lớn

Việc nhận biết các dấu hiệu khởi phát đột quỵ não có thể giúp cứu sống người bệnh và hạn chế những biến chứng, tổn thương nghiêm trọng. Dưới đây là các dấu hiệu đột quỵ não mà bạn nên biết:

Méo mặt: Một bên khuôn mặt có thể bị chảy xệ, méo lệch hoặc mất cảm giác.

Gặp khó khăn trong việc nói hoặc hiểu ngôn ngữ: Triệu chứng đột quỵ não thường gặp chính là người bệnh có thể nói lắp bắp, không rõ ràng hoặc gặp khó khăn trong việc tìm ra từ ngữ đúng để diễn đạt suy nghĩ của mình.

Suy giảm thị lực: Đột quỵ não có thể gây ra tình trạng suy giảm thị lực, chẳng hạn như mờ mắt, nhìn đôi hoặc đột ngột mất thị lực.

Đau đầu đột ngột, dữ dội: Đau đầu đột ngột, dữ dội, không giống như bất kỳ cơn đau đầu nào đã từng có, đặc biệt nếu đi kèm với buồn nôn, nôn mệt, hoặc chóng mặt… là những dấu hiệu đột quỵ não mà bạn không nên xem thường.

Gặp khó khăn trong việc đi lại, giữ thăng bằng hoặc phối hợp vận động: Người bị đột quỵ não có thể trở nên vụng về, mất thăng bằng, gặp khó khăn trong việc đi lại hay không thể nâng cả hai tay qua khỏi đầu.

Cách phòng ngừa đột quỵ não.

Làm sao để có thể phòng ngừa đột quỵ não? Liệu đột quỵ não có thể phòng ngừa được hay không? Theo đó, việc kiểm soát các yếu tố rủi ro và thực hiện lối sống lành mạnh có thể giúp bạn phòng ngừa đột quỵ não hiệu quả.

Kiểm soát huyết áp: Tình trạng huyết áp cao là một trong những nguy cơ lớn nhất có thể dẫn đến đột quỵ. Do đó, để phòng ngừa đột quỵ, bạn cần kiểm soát huyết áp thông qua chế độ ăn uống lành mạnh, tập thể dục đều đặn, giảm cân (nếu cần). Với người bị cao huyết áp, bác sĩ có thể chỉ định sử dụng một số thuốc giúp ổn định huyết áp.

Không hút thuốc: Hút thuốc lá làm tăng nguy cơ đột quỵ. Vì thế, nên chú ý cai thuốc lá để phòng ngừa đột quỵ.

Kiểm soát đường huyết: Đường huyết cao cũng là một trong những yếu tố làm tăng nguy cơ đột quỵ não. Bạn có thể kiểm soát đường huyết bằng cách hạn chế ăn thức ăn nhiều đường cũng như đo đường huyết định kỳ.

Kiểm soát cholesterol và mỡ máu: Cholesterol cao hoặc mỡ máu có thể làm tăng nguy cơ đột quỵ não. Vì thế, bạn nên xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh bằng cách giảm muối và chất béo bão hòa. Ngoài ra, nên tập thể dục 30 phút mỗi ngày và tối thiểu 3 ngày/tuần.

Giảm cân nếu bạn béo phì hoặc thừa cân: Béo phì hoặc thừa cân tăng nguy cơ đột quỵ não. Vì thế, nếu chỉ số BMI của bạn cao hơn mức bình thường, bạn nên thực hiện các chế độ kiểm soát cân nặng để giúp phòng ngừa đột quỵ.

Bổ sung các dưỡng chất tốt cho não bộ: Bạn có thể bổ sung các hoạt chất thiên nhiên như omega-3, hoạt chất thiên nhiên blueberry (việt quất xanh) và ginkgo biloba (bạch quả),… để tăng cường sức khỏe não bộ. Bên cạnh việc sử dụng thực phẩm có chứa những dưỡng chất này, việc sử dụng các loại thực phẩm chức năng chứa hoạt chất thiên nhiên cũng là một bí quyết để bạn có thể ngăn ngừa đột quỵ não cũng như phòng ngừa các bệnh lý thần kinh khác, chẳng hạn như sa sút trí tuệ, đau đầu, mất ngủ,..

Thăm khám sức khỏe định kỳ: Để phòng ngừa đột quỵ não, điều quan trọng là bạn cần thăm khám, tầm soát đột quỵ định kỳ. Trong quá trình tầm soát, bác sĩ có thể sớm phát hiện các yếu tố nguy cơ đột quỵ, hướng dẫn điều trị hoặc tư vấn những biện pháp giúp phòng ngừa bệnh hiệu quả.